Ngày 23 – 3, Toshiba – Tượng đài công nghệ Nhật Bản đã chấp nhận lời đề nghị mua lại từ Japan Industrial Partners với giá 2.000 tỷ Yên, tương đương 15,3 tỷ USD.
Trong năm ngoái, khi triển khai kế hoạch bán lại tập đoàn thông qua đấu thầu, Toshiba cho biết thương vụ lần này có sự tham gia của 17 công ty Nhật và 6 tổ chức tài chính trong nước. Từ thương vụ này Toshiba đã nhận được 8 đề xuất mua lại cùng 2 đề nghị liên doanh vốn từ các nhà đầu tư trong và ngoài nước.
Theo nguồn tin của Bloomberg tiết lộ, Ban quản trị Toshiba hôm 23/3 đã chấp thuận đề nghị mua lại thương hiệu với giá 2.000 tỷ Yên (tương đương 15,3 tỷ USD) của một nhóm doanh nghiệp do Japan Industrial Partners (JIP) đứng đầu. JIP dự kiến thực hiện các thủ tục để đưa Toshiba trở thành công ty tư nhân, chấm dứt quá trình tái cơ cấu. Động thái này cho thấy, có thể là đặt dấu chấm hết cho nhiều năm vướng bê bối của Toshiba – thương hiệu đã tồn tại hơn 140 năm của Nhật Bản. Ban lãnh đạo Toshiba, chính phủ Nhật và các cổ đông lướn nước ngoài bất đồng về tương lai doanh nghiệp này. Các nhà đầu tư muốn tối ưu hóa lợi nhuận, tuy nhiên phía chính phủ Nhật lại muốn ưu tiên giữ các mảng kinh doanh và bí mật công nghệ ra khỏi tầm ngắm của các doanh nghiệp nước ngoài.
Theo Toshiba, trước khi nhu cầu thị trường về chip và ổ cứng đi xuống, JIP đã đề nghị mua lại với giá 5.500 Yên cho mỗi cổ phiếu. Tuy nhiên, qua vài lần biến động thị trường JIP đã hạ giá mua nhiều lần, và với tình hình hiện tại triển vọng doanh thu của Toshiba đi xuống. Họ cũng phải đối mặt với khó khăn trong việc thu xếp nguồn lực tài chính khi các nhà băng thận trọng hơn trong việc cấp vốn cho những giao dịch lớn trong lúc kinh tế không thuận lợi.
Khoảng thời gian khủng hoảng đỉnh điểm của Toshiba bắt đầu từ vụ bê bối kế toán vào năm 2015, khi tập đoàn thổi phồng lợi nhuận trước thuế ít nhất 1,2 tỷ USD trong khoảng từ năm 2008 tới 2014. Vụ bê bối khiến 3 chủ tịch của Toshiba bị sa thải, khiến công ty liên tục thua lỗ. Toshiba lỗ chủ yếu ở các mảng TV, thiết bị gia dụng, máy tính cá nhận,… các mãng cốt lõi tại Trung Quốc, Hàn Quốc và phải chuyển sang tập trung vào cơ sở hạ tầng, điện hạt nhân…. Sau khi điều chỉnh lại, Toshiba báo lỗ 37,8 tỷ Yên năm 2014. Việc chuyển hướng đầu tư vào mảng năng lượng hạt nhân khiến Toshiba lỗ 6,3 tỷ USD và mấp mé bờ vực bị hủy niêm yết.
Từ đó đến nay, cổ đông và lãnh đạo công ty thường xuyên xung đột. Năm 2020, khi Effissimo muốn đưa một trong các nhà sáng lập vào Ban quản trị, các cổ đông đã phủ quyết. Nghi ngờ về phiếu bầu, Effissimo đề xuất bổ nhiệm điều tra viên độc lập để giám sát và giành thắng lợi vào năm 2021.
Đầu năm 2022, cổ đông phủ quyết đề xuất của Ban lãnh đạo chia đôi công ty. Kế hoạch thất bại buộc Toshiba tăng tốc tìm ra lựa chọn chiến lược cho tương lai, bao gồm khả năng bán mình. JIP được chọn là nhà thầu được ưu tiên vào tháng 10 cùng năm.
Bloomberg nhận định, nếu thương vụ này thành công, đây sẽ là một trong những giao dịch lớn nhất Châu á trong bối cảnh thị trường M&A sụt giảm. Đây cũng sẽ là một trong nhũng thương vụ mua cổ phần doanh nghiệp tư nhân lớn nhất từ trước tới nay tại Nhật Bản.
JIP do Hidemi Moue thành lập năm 2002. Ông bắt đầu sự nghiệp tại Ngân hàng công nghiệp Nhật Bản. JIP nổi tiếng với thương vụ thâu tóm nhà sản xuất máy tính Vaio từ Sony vào năm 2014.
Theo Bloomberg
Ngọc Lan|Media Trend
